Prachtig compacte wijk
Ruimte in Nederland is een schaars goed. Zeker voor de komende 20 tot 30 jaar geldt dat er veel ruimte nodig is voor woningen, bedrijvigheid, waterberging, natuur en energieopwekking. Tegelijkertijd is er de wens om het buitengebied (agrarisch cultuurlandschap en natuurgebieden) zoveel mogelijk te behouden. Compacte steden helpen hierbij, een zorgvuldig gebruik van de ruimte in het bestaand stedelijk gebied zorgt dat er buiten de stad ruimte overblijft voor andere functies. Andere voordelen van compacte steden zijn het tegengaan van mobiliteit, een efficiëntere energievoorziening en het benutten van bestaande infrastructuur en voorzieningen. Echter veel functies op een kleine ruimte bij elkaar kan ook tot problemen leiden. Een compacte stad moet ook een leefbare stad zijn, een stad waar mensen graag wonen en werken en waar overlast beperkt is.
- Aanleiding: Herstructurering bestaande woonwijken; transformatie van werkgebieden naar woon- of woonwerkgebieden, toevoegen functies aan het stedelijk gebied
- Belangrijkste uitdagingen: Voorkomen hinder, voldoende groen, voldoende ruimte voor spelen, oplossing voor de auto
- Relevante thema’s: Gezond en veilig, groen, duurzame mobiliteit, duurzaam bouwen, energie
Aanpak structuurniveau / locatiekeuze
- Kiezen voor verdichting in stedelijk gebied in plaats van nieuwe uitleg in buitengebied
- Bereikbaarheid van locaties als leidraad voor mate en aard van verdichting. Hoge concentratie wonen, werken en voorzieningen rondom knooppunten van openbaar vervoer, logistieke functies nabij hoofdwegen en overslagpunten goederenvervoer (havens, terminals) .
- Overlast als gevolg van (hoofd-) infrastructuur zoveel mogelijk voorkomen. Infrastructuur ondergronds, overkapt of buitenom.
Gebiedsontwikkeling: vier pijlers
- Hoge dichtheid realiseren door slimme en efficiënte verkaveling, bouwen in de hoogte. Functies die geen daglicht nodig hebben zoveel mogelijk ondergronds (infrastructuur, parkeren etc.). Benutten van daken voor private en openbare functies.
- Aandacht voor de auto. De auto vormt een belangrijk dilemma. Enerzijds is er de wens het autogebruik te verminderen en de auto uit het straatbeeld te halen. Anderzijds blijkt dat voldoende parkeergelegenheid belangrijk is voor de acceptatie van wonen in dichte stedelijke gebieden. Tot slot is het van belang de hinder van het autoverkeer zoveel mogelijk te beperken.
- Openbare ruimte. Een excellente openbare ruimte is noodzakelijk, voldoende groen van goede kwaliteit, geen onbenutte restruimtes, goede beeldkwaliteit, mooie straten en pleinen, ruimte voor water.
- Hoge dichtheid benutten voor duurzame oplossingen op het gebied van de energievoorziening. Bijvoorbeeld het toepassen van geothermie, warmtekoudopslag, warmtepompen, levering van restwarmte (o.a. aansluiting op warmtenet) etc.
Gebouwniveau
- Maatregelen aan daken t.b.v. waterberging,
- Maatregelen aan gebouwen die ondanks hoge dichtheid gevoel van ruimte en vrijheid geven. Goede isolatie tegen geluid van buren en buiten, voldoende licht en zon in woningen, zorgen voor uitzicht (ook op groen en/of blauw).
- Aansluiten woningen op duurzame energievoorziening
Van compact stedelijk gebied naar duurzaam stedelijk gebied
- Groen in openbare ruimte maakt onderdeel uit van stedelijke groenstructuur
- Aandacht voor routes langzaam verkeer, aansluiting van routes buiten het gebied
- Groen benutten voor verkoeling in zomerperiode
- Duurzaam bouwen
Onderbelichte thema’s
- bodem / ondergrond
Voorbeelden
In het boek "Prachtig Compact NL" staan talloze voorbeelden van compacte wijken die tegelijkertijd kwaliteit hebben. Het boek is hier te downloaden.